Hệ thống tiêu hóa được thiết kế độc đáo để tiêu hóa thức ăn thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể sử dụng để sản xuất năng lượng, tăng trưởng và sửa chữa tế bào. Vậy hệ tiêu hóa thực hiện chức năng này như thế nào và cách để có hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Hệ tiêu hóa là hệ cơ quan tiếp nhận và xử lý các dạng vật chất cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể. Nhờ có hệ tiêu hóa mà các chất dinh dưỡng ở dạng ban đầu được chuyển hóa thành các dạng đơn giản hơn để có thể hấp thụ qua thành ống tiêu hóa vào máu. Đồng thời chất cặn bã được thải ra bên ngoài.
Hệ tiêu hóa là gì ?
Vai trò của hệ tiêu hóa đối với sự sống con người là rất quan trọng. Các chức năng của hệ tiêu hóa bao gồm: tiêu hóa thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng, miễn dịch và thải độc.
Chức năng chính của hệ thống tiêu hóa, đúng như tên gọi, là tiêu hóa thức ăn và hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn vào cơ thể. Quá trình này mất một khoảng thời gian đáng kể vì thức ăn đi qua nhiều cơ quan của hệ thống tiêu hóa theo trình tự.
Ngoài ra, phải kể đến chức năng miễn dịch của hệ tiêu hóa. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hệ tiêu hóa quyết định đến 70% hệ thống miễn dịch của cơ thể, và có đến 95% virus, vi khuẩn xâm nhập qua đường tiêu hóa vào cơ thể.
Thật vậy, không phải vô cớ mà người ta thường nói “bệnh từ miệng ăn vào”. Tuy nhiên, bạn không phải quá lo lắng, vì hệ tiêu hóa đã “lường trước” vấn đề nên “ đã chuẩn bị sẵn” hệ miễn dịch của đường ruột để ngăn chặn các tác nhân gây bệnh.
Lớp niêm mạc đường ruột có khoảng gần ba mươi triệu nhung mao. Bên dưới lớp lông tơ này là các vi nhung mao. Trên diện tích khoảng 40 – 50m2 bề mặt, nhung mao với các vi khuẩn đường ruột tạo thành màng lọc.
Lớp màng này chỉ cho phép các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất đi qua, ngăn vi khuẩn có hại và chất độc lại và đào thải ra ngoài cơ thể.
Miệng là của ngõ của ống tiêu hóa. Trên thực tế, quá trình tiêu hóa bắt đầu từ khi thức ăn được đưa vào miệng và việc nhai sẽ chia nhỏ thức ăn thành những miếng nhỏ hơn để dễ dàng tiêu hóa hơn, trong khi nước bọt trộn với thức ăn để bắt đầu quá trình phân hủy tinh bột thành đường đơn.
Họng là điểm đến tiếp theo để thức ăn đi từ miệng xuống họng và tiếp tục di chuyển xuống thực quản.
Thực quản là một ống tiêu hóa kéo dài từ họng xuống đến dạ dày. Thực quản di chuyển thức ăn xuống dạ dày thông qua các đợt co thắt, còn được gọi là nhu động. Điểm giữa thực quản và dạ dày là cơ vòng thực quản dưới, có nhiệm vụ giữ cho các chất trong dạ dày không trào ngược lên thực quản.
Dạ dày là một cơ quan hình túi có các cơ rất khỏe. Ngoài chức năng dự trữ, khi thức ăn đến dạ dày, nó sẽ trộn với các axit và enzym để thủy phân các protein phức tạp. Vào thời điểm nó rời khỏi dạ dày, tất cả thức ăn đã được chuyển thành chất lỏng hoặc bột nhão và di chuyển đến ruột non.
Cấu tạo hệ tiêu hóa
Ruột non dài khoảng sáu mét và là phần quan trọng nhất để tiêu hóa thức ăn. Khi đến ruột non, thức ăn tiếp tục được phân hủy nhờ các enzym do tuyến tụy tiết ra và mật do gan tiết ra. Mật là một hợp chất giúp cơ thể tiêu hóa chất béo và loại bỏ các chất thải ra khỏi máu. Nhu động đóng một vai trò quan trọng trong ruột non vì nó giúp di chuyển thức ăn dọc theo ruột non và trộn với dịch tiêu hóa. Tá tràng chịu trách nhiệm chính cho việc tiếp tục phân hủy thức ăn; hỗng tràng và hồi tràng chịu trách nhiệm chính cho việc hấp thụ các chất dinh dưỡng vào máu.
Ba cơ quan đóng vai trò trong việc giúp ruột non và dạ dày tiêu hóa thức ăn:
Tuyến tụy: Tuyến tụy có nhiều chức năng khác nhau, trong quá trình tiêu hóa thức ăn, tuyến tụy sẽ tiết ra nhiều loại enzym vào ruột non để phân hủy protein, carbohydrate và chất béo trong thức ăn.
Gan: Gan cũng có nhiều chức năng nhưng hai chức năng chính của nó trong hệ thống tiêu hóa là tiết mật và lọc máu vừa hấp thụ chất dinh dưỡng từ ruột non.
Túi mật: Túi mật là một túi hình quả lê chứa đầy mật nằm dưới gan. Dịch mật được sản xuất trong gan, sau đó, nếu cần được lưu trữ, nó sẽ di chuyển qua ống dẫn mật đến túi mật. Khi bạn ăn, túi mật sẽ co bóp để đẩy dịch mật xuống ruột non.
Đại tràng là một ống cơ dài từ 1,5 đến 1,8 mét nối manh tràng (phần đầu tiên của ruột già) và trực tràng (phần cuối cùng của ruột già). Khung đại tràng bao gồm manh tràng, đại tràng phải, đại tràng ngang, đại tràng xuống và đại tràng sigma.
Phân hoặc chất thải còn sót lại từ quá trình tiêu hóa được vận chuyển vào đại tràng nhờ nhu động ruột, đầu tiên ở trạng thái lỏng và cuối cùng trở nên rắn khi nước được lấy ra khỏi phân. Thường mất khoảng 36 giờ để phân đi qua đại tràng. Thành phần chính của phân chủ yếu là bã thức ăn và vi khuẩn. Những vi khuẩn này thực hiện nhiều chức năng hữu ích, chẳng hạn như tổng hợp các loại vitamin khác nhau, xử lý chất thải và cặn lắng thức ăn thừa, đồng thời bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn có hại.
Trực tràng nối giữa đại tràng và hậu môn dài khoảng 20cm. Công việc của trực tràng là nhận phân từ ruột kết và kích thích các dây thần kinh đi đến vỏ não, cho bạn biết bạn muốn đi tiêu như thế nào. Sau đó não sẽ quyết định có đi cầu hay không. Nếu bạn muốn đi vệ sinh, cơ vòng sẽ giãn ra để đẩy phân ra khỏi cơ thể. Nếu không, cơ vòng và trực tràng sẽ sắp xếp lại để cảm giác muốn đi vệ sinh tạm thời biến mất.
Hậu môn là phần cuối cùng của đường tiêu hóa và bao gồm các cơ sàn chậu và hai cơ vòng hậu môn (trong và ngoài). Chức năng chính của hậu môn là chứa và đào thải phân ra ngoài, đồng thời tiết dịch nhầy để bôi trơn, giúp phân ra ngoài cơ thể thuận lợi và hấp hút nước.
Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng là một trong những cách để có hệ tiêu hóa tốt. Vì căng thẳng kéo dài sẽ làm tăng khả năng viêm loét dạ dày, tiêu chảy, táo bón…
Hạn chế vận động quá sức.
Khám sức khỏe định kỳ, phát hiện bệnh kịp thời, điều trị kịp thời.
Lợi khuẩn Probiotic Amway
Ăn gì để hệ tiêu hóa khỏe mạnh là băn khoăn của nhiều người. Ngoài chế độ dinh dưỡng đầy đủ, bạn cũng nên ăn nhiều chất xơ, vì nó có thể thúc đẩy quá trình đào thải phân ra khỏi cơ thể.
Uống đủ nước, 1,5 – 2 lít mỗi ngày. Cơ thể bạn cần nhiều nước hơn nếu bạn sống ở nơi có khí hậu nóng hoặc vận động mạnh.
Nhai chậm nhai kỹ sẽ thúc đẩy quá trình sản sinh men tiêu hóa và tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng. Nhai kỹ thức ăn cũng giúp dạ dày của bạn không phải làm việc quá sức, điều này có thể ngăn ngừa chứng khó tiêu và ợ chua.
Tránh ăn khuya và đi ngủ ngay sau khi ăn.
“Tránh xa” thuốc lá, rượu, bia, chất kích thích.
Hệ tiêu hóa khỏe mạnh
Tập thể dục thường xuyên là một trong những cách để có hệ tiêu hóa tốt. Bơi lội, đạp xe, yoga và các bài tập khác có thể giúp tăng tốc độ vận chuyển đường ruột, giảm các chất gây viêm trong cơ thể và thúc đẩy quá trình trao đổi chất.
Ngoài ra, duy trì thói quen tập thể dục, vận động sẽ tạo nền tảng cho một cơ thể khỏe mạnh, giúp đẩy lùi mọi bệnh tật.
Biên tập bởi Khoetunhien24h • 23/12/2022
Nguồn tham khảo: Webmd.com
Xem thêm: Protein (chất đạm) là gì? Tầm quan trọng của việc bổ sung đạm cho cơ thể
Nhiều sản phẩm có chứa collagen thủy phân và có rất nhiều sản phẩm bổ sung trên thị trường. Vậy...
Điều gì sẽ xảy ra nếu ai đó nói với bạn rằng một cuộc sống gầy hơn, khỏe mạnh hơn...
Nếu bạn mắc bệnh thận mãn tính, điều quan trọng là phải theo dõi lượng thức ăn và chất lỏng...
Củ nghệ đã trở nên phổ biến như một loại gia vị thơm ngon và một chất bổ sung sức...
Nước trái cây có thể là một cách nhanh chóng và thuận tiện để bổ sung thêm một số chất...
