Sự khác biệt giữa trẻ biếng ăn sinh lý và trẻ biếng ăn bệnh lý

Biếng ăn, chán ăn, lười ăn… là “căn bệnh” chung của trẻ ở mọi lứa tuổi. Tình trạng này biến mỗi bữa ăn trở thành “cuộc chiến” căng thẳng giữa con và cha mẹ. Nếu không tìm ra nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn để chấm dứt tình trạng này sẽ dẫn đến tình trạng trẻ bị thiếu các nguyên tố vi lượng, suy dinh dưỡng, chậm phát triển.

Nhận Biết Dấu Hiệu Trẻ Biếng Ăn 

Trẻ được coi là biếng ăn khi có từ 2 biểu hiện sau trở lên:

• Bữa an thường kéo dài hơn 30 phút và không chịu ăn hết khẩu phần.
• Ăn ít hơn 1/2 khẩu phần phù hợp với lứa tuổi.
• Không chịu nuốt thức ăn ngậm lâu trong miệng.
• Thấy thức ăn là bỏ ăn, bỏ chạy hoặc quấy khóc.
• Có phản ứng buồn nôn khi thấy thức ăn.
• Trẻ không tăng cân liên tiếp trong vòng 3 tháng.

Phân biệt trẻ biếng ăn bệnh lý và trẻ biếng ăn sinh lý

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn, trong đó phổ biến nhất là nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý. Cụ thể như:

Trẻ biếng ăn sinh lý

Thiếu chất khi là bào thai: Việc người mẹ thiếu hụt các chất như canxi, sắt, kẽm, vitamin cần thiết,… trong quá trình mang thai sẽ dẫn đến thai nhi bị thiếu chất, suy dinh dưỡng.

Kết quả là trẻ sinh non tháng, lười bú sữa mẹ trong tháng đầu sau sinh. Những trẻ sinh đủ ngày, đủ tháng cũng có thể lười bú mẹ, bỏ bú mẹ hoặc khi đang ăn sữa ngoài thì đột ngột giảm lượng ăn hoặc bỏ hẳn sữa ngoài.

Do thay đổi sinh lý: khi bước vào các giai đoạn lật, ngồi, bò, đi, mọc răng, tập nói trẻ thường biếng ăn. Ngay cả trong điều kiện khỏe mạnh, trẻ sẽ có những khoảng thời gian vài ngày hoặc vài tuần trẻ ăn ít hơn mà vẫn vui chơi bình thường.

Trong thời gian đó, trẻ em mãi khám phá khả năng của cơ thể, học hỏi và thực hành các kỹ năng mới nên không chú ý đến việc ăn uống. Giai đoạn này phổ biến ở trẻ 3-4 tháng, 9-12 tháng, 16-18 tháng… sau đó trẻ sẽ ăn uống bình thường trở lại.

Trẻ biếng ăn bệnh lý

Khó nhai nuốt ở trẻ: Khi bị viêm amidan, mọc răng, tưa lưỡi, áp xe nướu hay viêm tuyến nước bọt, trẻ không dám nhai nuốt dẫn đến biếng ăn.

Bệnh hệ tiêu hóa: Các triệu chứng của bệnh hệ tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, nôn trớ hoặc táo bón… sẽ khiến bé lười ăn, chậm lớn. Đây là dấu hiệu của sự co bóp, tiết dịch dạ dày hoặc rối loạn vi khuẩn đường ruột.

Nhiễm trùng: So với người lớn, hệ thống miễn dịch của trẻ em còn rất non nớt nên không có nhiều cơ chế bảo vệ chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn và vi rút. Vì vậy, trẻ rất dễ bị ho, sốt, mệt mỏi… do nhiễm trùng đường hô hấp (viêm phổi) hoặc hệ tiêu hóa (viêm dạ dày, ruột…). Sau khi trẻ bị nhiễm bệnh, hàm lượng vitamin và khoáng chất bị giảm đi rất nhiều, đặc biệt là vitamin A, vitamin B tổng hợp, vitamin C, sắt, kẽm, magie… khiến trẻ biếng ăn, biếng ăn. Ngoài ra, trẻ bị nhiễm khuẩn thường uống kháng sinh dễ dẫn đến mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, khiến trẻ bị đầy bụng, khó tiêu và chán ăn.

Nhiễm ký sinh trùng: Giun sán, sán lá cũng có thể khiến trẻ biếng ăn.

Cách khắc phục trẻ biếng ăn sinh lý và trẻ biếng ăn bệnh lý

Biếng ăn sinh lý

Trong giai đoạn trẻ làm quen với kỹ năng mới, cha mẹ nên bình tĩnh theo dõi trẻ xem có mắc bệnh biếng ăn sinh lý không. Biểu hiện của tình trạng này là trẻ không bệnh, chơi đùa bình thường nhưng ăn ít. Để giúp bé ăn được nhiều hơn, cha mẹ có thể cho bé ăn từng chút một với nhiều món khác nhau trong bữa ăn chính.

Nếu trẻ ăn ít bữa chính, cha mẹ có thể cho trẻ ăn nhiều bữa phụ trong ngày. Đồng thời, cha mẹ cũng nên cho trẻ ăn những món trẻ yêu thích, lạ miệng, dễ nuốt vào thời điểm này.…

Vì biếng ăn sinh lý là điều không thể tránh khỏi nên cha mẹ cần lưu ý một số sai lầm thường gặp khi cho bé ăn như ép con ăn quá nhiều, vì như vậy sẽ khiến bé sợ hãi, lâu dần sẽ tiến triển thành biếng ăn tâm lý, rất có hại. Tuy nhiên, nếu sau 2-3 tuần mà tình trạng biếng ăn của trẻ không chuyển biến tích cực hơn, trẻ sụt cân hoặc đứng cân trong vòng 1 tháng thì cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ dinh dưỡng để được khám và cho lời khuyên, hỗ trợ kịp thời.

Biếng ăn bệnh lý

Khi bị bệnh, trẻ thường chán ăn và lười ăn do cơ thể mệt mỏi. Lượng thức ăn đưa vào cơ thể ít dẫn đến không đủ dinh dưỡng khiến bé mệt mỏi, chán ăn. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý đảm bảo nguồn dinh dưỡng hợp lý trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ để phục hồi thể lực, tăng sức đề kháng cho trẻ. Một số điều quan trọng cha mẹ cần lưu ý là:

• Khi chế biến, trình bày món ăn phải hấp dẫn hơn để thu hút trẻ và kích thích khẩu vị.
• Xây dựng chế độ ăn cho bé cần cân bằng 4 nhóm chất: đạm, bột đường, chất béo, vitamin và khoáng chất.
• Trong quá trình điều trị các bệnh nhiễm khuẩn, trẻ cần được bổ sung đầy đủ vitamin A, vitamin B, vitamin C, magie, kẽm và các khoáng chất khác.
• Không lạm dụng kháng sinh vì dễ gây mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, dẫn đến đầy bụng, khó tiêu, chán ăn ở trẻ.
• Giảm đau do trẻ mọc răng hoặc viêm loét miệng.
• Tạo không khí ăn uống vui vẻ, thoải mái, để trẻ ăn ngon miệng hơn.

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn, cha mẹ cần phân biệt giữa biếng ăn sinh lý và biếng ăn bệnh lý, trên cơ sở đó tìm cách giúp trẻ ăn ngon tăng cân hoặc thăm khám sớm cho trẻ. Đối với trẻ biếng ăn bệnh lý, cha mẹ cần đến cơ sở y tế để được bác sĩ dinh dưỡng tư vấn xây dựng chế độ ăn, dinh dưỡng phù hợp với từng trẻ, chú trọng tạo không khí thoải mái trong bữa ăn giúp trẻ ăn ngon miệng. Không thể “ép” con ăn chứ đừng nói đến la mắng, dọa nạt mà phải tìm ra nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn để khắc phục.

Trẻ biếng ăn cần bổ sung gì? Nếu tình trạng biếng ăn của trẻ kéo dài, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm bổ sung có chứa lysine, các khoáng vi lượng thiết yếu và vitamin như kẽm, crom, selen, vitamin B để giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ. Đồng thời, các vitamin thiết yếu này còn có thể hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hấp thu dưỡng chất, giúp trị biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng. Cha mẹ cũng có thể dùng thêm các loại thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thiên nhiên để trẻ hấp thu tốt hơn. Điều quan trọng nhất là việc cải thiện các triệu chứng của bé phải được thực hiện lâu dài. Việc phối hợp nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc hay thay đổi nhiều loại trong thời gian ngắn sẽ khiến hệ tiêu hóa của bé khó chịu và không tốt chút nào.

Xem thêm: DHA là gì? Tại sao cần bổ sung DHA cho bé

Biên tập bởi Khoetunhien24h • 5/12/2022

Nguồn: wikipedia.org, vinmec.com