Vai trò của hệ miễn dịch là bảo vệ cho con người khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh tật và nhiễm trùng. Khi hệ thống miễn dịch của cơ thể gặp vấn đề bất thường sẽ dẫn đến một số bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch và sức đề kháng.
Hệ thống miễn dịch tiếng anh là gì? Thuật ngữ tiếng Anh “Immune System” có nghĩa là “hệ miễn dịch” – một hệ thống bao gồm mạng lưới các tế bào, protein, mô và cơ quan. Chúng hoạt động với nhau để bảo vệ con người khỏi vi trùng và vi khuẩn tồn tại trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Một trong những tế bào quan trọng của hệ thống miễn dịch là tế bào bạch cầu, bao gồm hai loại cơ bản phối hợp với nhau để tìm kiếm và tiêu diệt các sinh vật truyền nhiễm — “những kẻ xâm lược” gây nguy hiểm cho sức khỏe. Hệ thống miễn dịch tấn công mầm bệnh trong cơ thể thông qua một loạt các bước được gọi là phản ứng miễn dịch.
Hệ miễn dịch là gì?
Không giống như hệ thống thần kinh, hệ thống miễn dịch của cơ thể phức tạp hơn và phân bố khắp cơ thể, bao gồm:
Được phân bổ ở nhiều nơi, giúp hệ thống miễn dịch hình thành và lưu trữ các tế bào và duy trì hoạt động liên tục nhằm giữ sức khỏe của toàn bộ cơ thể.
Hệ miễn dịch là hệ thống phòng thủ bảo vệ tự nhiên của cơ thể. Trong khi đó, những “kẻ xâm lược” gây bệnh cho con người bao gồm vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và thậm chí cả nấm. Chúng có mặt khắp nơi, chẳng hạn như nhà ở, nơi làm việc và môi trường tự nhiên. Phản ứng miễn dịch xảy ra như sau:
Bước 1: Hệ thống miễn dịch khỏe mạnh sẽ bảo vệ cơ thể bằng cách tạo ra hàng rào ngăn cản mầm bệnh hoặc kháng nguyên lạ xâm nhập vào cơ thể.
Bước 2: Nếu chúng có thể phá vỡ hàng rào, hệ thống miễn dịch tiếp tục tạo ra các tế bào bạch cầu và các hóa chất và protein khác nhằm tấn công và tiêu diệt các yếu tố ngoại lai có khả năng gây hại này. Hệ miễn dịch làm mọi cách có thể để tìm và loại bỏ các kháng nguyên trước khi chúng bắt đầu phân chia.
Bước 3: Nếu có sự cố, hệ thống phòng thủ của cơ thể sẽ tăng cường hoạt động mạnh mẽ hơn để kìm hãm, ngăn mầm bệnh nhân lên.
Hệ thống miễn dịch có thể nhận ra hàng triệu kháng nguyên khác nhau và sẽ thực hiện tất cả các chức năng cần thiết của nó để loại bỏ hầu hết các mầm bệnh xâm nhập. Khi hoạt động đúng cách, hệ thống phòng thủ phức tạp này có thể ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe từ cảm lạnh thông thường đến ung thư nguy hiểm.
Con người được sinh ra với một số khả năng miễn dịch và sức đề kháng, nhưng nó sẽ cải thiện theo thời gian. Khi trẻ bị cảm vặt thường xuyên, hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra một “kho dự trữ” kháng thể khi trẻ tiếp xúc với bệnh lần đầu tiên và hình thành sức đề kháng với chúng trong tương lai. Đưa mầm bệnh đã bị suy yếu vào cơ thể để tạo điều kiện cho hệ thống miễn dịch chiến thắng, tạo ra kháng thể và ngăn ngừa bệnh tái phát cũng là cách thức vắc-xin hoạt động.
Tuy nhiên, khi mọi người già đi, hệ miễn dịch trở nên kém hiệu quả hơn. Suy giảm hệ miễn dịch có thể khiến họ yếu hơn và dễ mắc bệnh hơn, thường là viêm khớp và thậm chí một số loại ung thư.
Khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy yếu, vi khuẩn, virus và độc tố sẽ tấn công con người, gây ra nhiều bệnh tật.
Dị ứng và phản ứng quá mẫn cảm với một số chất được cho là do rối loạn hệ thống miễn dịch. Lúc này, hệ thống miễn dịch bị lỗi sẽ tự động chống lại các tác nhân ít nguy hiểm hơn, chẳng hạn như phấn hoa hay lông động vật, điều này khiến cơ thể nhạy cảm hơn khi tiếp xúc với chúng.
Ngoài ra, hệ miễn dịch đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đào thải ở những bệnh nhân trải qua phẫu thuật cấy ghép để thay thế mô hoặc cơ quan. Rối loạn miễn dịch cũng có thể dẫn đến các tình trạng khác, chẳng hạn như:
Bệnh tự miễn: Viêm khớp dạng thấp, Tiểu đường ở trẻ vị thành niên và Thiếu máu.
Bệnh suy giảm miễn dịch: hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS ) và suy giảm miễn dịch kết hợp nghiêm trọng SCID
Không có loại thuốc hoặc chất bổ sung nào có thể tăng cường hệ thống miễn dịch. Thay vào đó, thói quen lối sống lành mạnh có thể giúp cải thiện chức năng hệ thống miễn dịch, cụ thể là:
Lười vận động không chỉ khiến cơ thể uể oải mà còn làm suy giảm hệ miễn dịch và sức đề kháng. Ngược lại, những bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ nhanh cũng có thể giúp tăng cường miễn dịch bằng cách kích thích các tế bào bạch cầu hoạt động tốt hơn và giải phóng hormone endorphin có khả năng giảm đau, giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.
Thừa cân có thể kéo giảm sức khỏe và hệ thống miễn dịch của một người. Vì vậy, chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan giúp hệ miễn dịch và sức đề kháng hoạt động tốt. Ngoài các loại rau củ quả giàu vitamin và chất chống oxy hóa, một số loại nấm và tỏi cũng có tác dụng kháng khuẩn, tăng cường miễn dịch.
Duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh
Giấc ngủ giúp ngăn ngừa suy yếu và tổn thương của tế bào. Thiếu ngủ sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, dễ mắc bệnh hơn. Giấc ngủ đủ và sâu được coi là liều thuốc tốt cho cơ thể.
Khi bạn căng thẳng, cơ thể sẽ giải phóng các hormone như cortisol và adrenaline làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn. Căng thẳng mãn tính khiến mọi người dễ mắc các bệnh phổ biến cho đến nghiêm trọng hơn, bao gồm bệnh tim và huyết áp cao. Tập thiền hay yoga là cách giảm căng thẳng, tăng cường sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Uống một lượng nhất định sẽ tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu lạm dụng rượu bia và các chất kích thích sẽ gây ức chế chức năng của bạch cầu, giảm sức đề kháng, suy giảm hệ miễn dịch của cơ thể.
Những người có đời sống tinh thần tràn ngập tình bạn và tình yêu có xu hướng khỏe mạnh hơn. Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng mức độ của một loại protein trong hệ thống miễn dịch được gọi là immunoglobulin A (IgA) cao hơn ở những người trưởng thành có quan hệ tình dục lành mạnh và đều đặn. Một cuộc sống hạnh phúc sẽ hỗ trợ hệ thống miễn dịch giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ, bảo vệ toàn diện cơ thể khỏi sự tấn công tự nhiên của bệnh tật mà không cần dùng đến bất kỳ loại thuốc nào.
Nói tóm lại, vai trò của hệ miễn dịch là tạo ra một phản ứng nhanh chóng và chuyên biệt để bảo vệ cơ thể khỏi các mầm bệnh ngoại lai. Khả năng chống lại cảm lạnh thông thường và một số bệnh nghiêm trọng của cơ thể con người cho thấy tầm quan trọng của hệ miễn dịch. Mặc dù các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch và sức đề kháng thường khó phòng ngừa nhưng mọi người vẫn có thể xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn thông qua một lối sống khoa học.
| Xem thêm: |
Tham khảo: Kidshealth.org, Stanfordchildrens.org, Webmd.com
Biên tập bởi Khoetunhien24h • 27/12/2022
Điều gì sẽ xảy ra nếu ai đó nói với bạn rằng một cuộc sống gầy hơn, khỏe mạnh hơn...
Nếu bạn mắc bệnh thận mãn tính, điều quan trọng là phải theo dõi lượng thức ăn và chất lỏng...
Củ nghệ đã trở nên phổ biến như một loại gia vị thơm ngon và một chất bổ sung sức...
Nước trái cây có thể là một cách nhanh chóng và thuận tiện để bổ sung thêm một số chất...
Một số loại thực phẩm có thể giúp một người tăng cân nhanh chóng và an toàn. Chúng bao gồm...
